Schematisch
De onderstaande afbeelding geeft een schematisch overzicht van alle actoren die op intellectueel vlak met energie bezig zijn en binnen OVED vertegenwoordigd worden. De algemene titel 'energiedeskundige' kan zeer verschillende invullingen hebben. Daarom verduidelijken we dit graag even.
We kunnen de professioneel actieve energiedeskundigen aan de hand van twee belangrijke thema’s opdelen: gebouwen en industrie/bedrijven.
Gebouwen
EPB-verslaggevers
Deze energiedeskundige is erkend om een EPB-dossier (energie prestatie en binnenklimaat) op te maken voor nieuwe of (grondig) verbouwde gebouwen (zowel residentiële als niet-residentiële projecten), die EPB-plichtig zijn. Deze professional voldoet aan bepaalde diplomavereisten (voornamelijk ingenieur) en volgde een opleiding tot ‘EPB-verslaggever’ aan een door het Vlaams Energieagentschap erkende onderwijsinstelling.
Deze energieconsultants hebben zich gespecialiseerd in het optimaliseren van energieprestaties van gebouwen, zodat ze minstens de opgelegde eisen behalen. Ze berekenen het theoretisch energieverbruik van nieuwe en te renoveren gebouwen via EPB-berekeningen (opgelet: dit stemt niet overeen met het werkelijk verbruik). Ze denken ook conceptueel na over moderne en energie performante constructies.
Vaak combineren deze energieconsultants hun advies- met ontwerpactiviteiten, want de meesten zijn houder van een ingenieurs- of architectendiploma.
Energieprestatiecertificaten voor bestaande gebouwen
Energiedeskundige Type A (voor woon- en kleine niet-residentiële gebouwen: EPC+, EPC kNR en EPC GD)
Deze energiedeskundige type A mag een EPC (energie prestatie certificaat, sinds 2019 hervormd tot het EPC+) afleveren bij de verkoop of verhuur van een bestaande residentiële woning. Deze professional volgde een opleiding tot ‘energiedeskundige type A’ aan een door het Vlaams Energieagentschap erkende onderwijsinstelling.
Sinds 2020 mag diezelfde energiedeskundige type A (na verplichte bijscholing) ook EPC's bij verkoop en verhuur van kleine niet-residentiële gebouwen opmaken, het EPC kNR.
Bovendien mag hij of zij ook EPC's voor gemeenschappelijke delen voor appartementen (gebouwschil, gemeenschappelijke ruimten en installaties). Dit EPC GD wordt vanaf 2022 gefaseerd ingevoerd voor alle appartementen, ongeacht verkoop en verhuur.
- Voor de grootste appartementsgebouwen (minstens 15 wooneenheden) blijft de verplichting van kracht tegen 1 januari 2022.
- Voor de middelgrote (5 tot en met 14 wooneenheden) verschuift de verplichting naar 1 januari 2023.
- Voor de kleinste (2 tot en met 4 wooneenheden) verschuift de verplichting naar 1 januari 2024.
Wat doet een kwalitatieve deskundige allemaal (voor en achter de schermen) om tot een waarheidsgetrouw EPC te komen?
Met de komst van het EPC+ in 2019 maakte OVED voor haar leden en hun klanten dit infofilmpje.
Zo weet je waaraan je je mag verwachten, hoe kan je je beter voorbereiden en de nodige bewijzen verzamelen. Zo verloopt alles vlotter, wanneer je EPC-deskundige langskomt.
[Best bekeken in Chrome of Firefox browser]
Ook het VEKA maakte een handig overzicht van de stappen die de energiedeskundige doorloopt.
Energiedeskundige Type B (energieadvies) - afgeschaft in 2020 > vrijwillig EPC+
Bevoegd voor het opstellen van vrijblijvende energieaudits van ééngezinswoningen bij particulieren. Ook deze energiedeskundige moest door het Vlaams Energieagentschap erkend worden. Voordien heette deze functie: Energie Advies Procedure (EAP)-deskundige.
Na de komst van het EPC+ dat al een reeks standaardadviezen bevat om energetisch te renoveren, besloot VEKA in 2020 om EPC type B te schrappen uit de regelgeving. Voor energieadvies kan je wel nog altijd terecht bij onze EPC-deskundigen type A en EPB-verslaggevers.
Energiedeskundige Type C (voor pubieke gebouwen) - vervangen door EPC type D / NR
Energiedeskundige voor bestaande publieke gebouwen. Publieke organisaties zijn verplicht om een EPC uit te hangen in hun gebouw als het groter is dan 250 m². Er bestaan interne en externe deskundigen voor publieke gebouwen. De externe energiedeskundigen type C zijn gediplomeerde en door het VEKA erkende experten. Interne energiedeskundigen type C moeten onder andere kunnen bewijzen dat ze minimum 2 jaar ervaring hebben in hun functie.
Dit soort energiedeskundige werd in 2021 geschrapt en opgenomen in het nieuwe EPC NR.
Energiedeskundige Type D voor alle (grote) niet-residentiële gebouwen - verplicht bij overdracht en verhuur vanaf 2023
De komende jaren wordt een EPC NR verplicht voor alle grote niet-residentiële gebouwen, ongeacht de transactie:
- Vanaf 2023 moeten alle grote niet-residentiële gebouwen (groter dan 500 m²) die notarieel overgedragen (dus niet louter verkoop) of verhuurd worden, over zo’n EPC NR beschikken. Bij notariële overdracht moeten ze ook voldoen aan de renovatieverplichting voor niet-residentiële gebouwen.
- Vanaf 2026 zullen alle niet-residentële gebouwen (privaat en publiek) in het bezit moeten zijn van een EPC, ongeacht verkoop of verhuur.
- Tegen 2030 zullen deze gebouwen een minimum energielabel moeten behalen, publieke gebouwen al eerder tegen 2028.
- Tegen 2050 moeten de bedrijfsgebouwen zelfs koolstofneutraal zijn.
Een gedetailleerde tijdlijn vind je hier.
Het EPC NR voor grote niet-residentële gebouwen wordt een combinatie van een gemeten aandeel hernieuwbare energie en een theoretisch berekend EPC-kengetal. Dit EPC zal opgesteld worden door een energiedeskundige type D.
Consultant hernieuwbare energie - niet langer verplicht!
Consulenten voor hernieuwbare energie stellen een haalbaarheidsstudie voor hernieuwbare energie op voor nieuwe gebouwen met een oppervlakte die groter is dan 1000 m². Een energiehaalbaarheidsstudie is een document dat aangeeft of alternatieve energiesystemen economisch en milieutechnisch haalbaar zijn voor het pand in kwestie.
Belangrijk: VEKA werkt aan een nieuwe manier om de haalbaarheid van hernieuwbare energietechnieken te onderzoeken. In afwachting daarvan moeten er geen haalbaarheidsstudies meer opgesteld worden.
Zie je het bos door de bomen niet meer?
Benieuwd welk EPC je nodig hebt? De EPC-wegwijzer van het VEKA helpt je op weg!
- wanneer moet het EPC aanwezig zijn?
- welk EPC heb ik nodig?
- hoeveel EPC's moeten er opgemaakt worden voor mijn gebouw?
Analoog bestaat er een EPB-wegwijzer, om te weten te komen of je project EPB-plichtig is en en welke eisen je moeten voldoen.
Industrie/Bedrijven
Externe consultants voor bedrijfsinterne processen
Externe energiedeskundigen die gespecialiseerd zijn in het zoeken naar en het realiseren van energiebesparingen binnen productieprocessen. Ze hebben meestal een niche-sector waarin ze hun expertise hebben opgebouwd en zijn vaak actief over de sectorgrenzen heen.
Lees hier meer over de regelgeving voor (niet) energie-intensieve bedrijven.
De bovenstaande informatie is gebaseerd op de officiële communicatie van de Vlaamse Overheid bevoegd voor energie: het VEKA (Vlaams Energie- en Klimaatagentschap).